Dưới đây là những nguyên tắc và khuyến nghị về dinh dưỡng cho trẻ 3-5 tuổi:
1. Nhu cầu năng lượng và tỷ lệ các chất dinh dưỡng:
- Năng lượng: Trẻ 3-5 tuổi cần khoảng 1200 - 1320 kcal mỗi ngày. Lượng calo cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào giới tính, cân nặng, chiều cao và mức độ hoạt động thể chất của trẻ.
- Tỷ lệ các chất dinh dưỡng:
- Chất bột đường (Carbohydrate): Chiếm khoảng 52-60% tổng năng lượng (khoảng 150-200g gạo tẻ/ngày hoặc tương đương). Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt như gạo, khoai lang, ngô, mì ống, bánh mì nguyên cám.
- Chất đạm (Protein): Chiếm khoảng 13-20% tổng năng lượng (khoảng 150-200g thịt, cá, trứng, tôm mỗi ngày, chia thành các bữa). Nên cân đối giữa đạm động vật (thịt, cá, trứng, sữa) và đạm thực vật (các loại đậu, hạt).
- Chất béo (Lipid): Chiếm khoảng 25-35% tổng năng lượng (khoảng 40g dầu mỡ mỗi ngày, chia đều cho các bữa). Ưu tiên chất béo thực vật từ dầu hạt cải, dầu ô liu, dầu hướng dương, quả bơ, các loại hạt.
- Vitamin và khoáng chất: Đảm bảo cung cấp đầy đủ thông qua rau xanh và trái cây.
2. Các nhóm thực phẩm cần thiết:
- Lương thực (tinh bột): Cơm, cháo, bún, phở, bánh mì, khoai tây, ngô...
- Chất đạm: Thịt (gà, bò, lợn), cá (hồi, thu, ngừ), tôm, cua, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai), các loại đậu đỗ.
- Chất béo: Dầu thực vật (dầu oliu, dầu mè, dầu hướng dương), bơ, phô mai, các loại hạt.
- Rau củ quả: Các loại rau xanh đậm (cải bó xôi, rau ngót, rau dền), cà rốt, bí đỏ, cà chua, các loại trái cây tươi (chuối, táo, lê, cam, dâu tây, dưa hấu...).
- Nước: Trẻ 3-5 tuổi cần uống khoảng 1.3 - 2 lít nước mỗi ngày (bao gồm nước lọc, sữa, nước ép trái cây tươi).
3. Số bữa ăn trong ngày:
Trẻ nên ăn 5 bữa/ngày, bao gồm 3 bữa chính và 2 bữa phụ.
- Bữa sáng: Chiếm khoảng 25-30% tổng năng lượng.
- Bữa trưa: Chiếm khoảng 30-40% tổng năng lượng.
- Bữa tối: Chiếm khoảng 25-30% tổng năng lượng.
- Bữa phụ: Khoảng 10-15% tổng năng lượng.
4. Gợi ý thực đơn mẫu (tham khảo):
Thực đơn cần đa dạng, thay đổi các món ăn trong tuần để tránh nhàm chán và đảm bảo đủ chất.
- Bữa sáng:
- Cháo thịt bằm/cháo tôm/cháo cá diêu hồng.
- Bún/phở/miến gà/bò.
- Bánh mì kẹp trứng/xúc xích.
- Yến mạch, bánh yến mạch.
- Bữa phụ (sáng/chiều):
- Sữa tươi/sữa chua/sữa hạt.
- Trái cây tươi (chuối, táo, cam, dưa hấu...).
- Bánh flan, bánh bông lan.
- Nước ép trái cây tươi.
- Bữa trưa:
- Cơm trắng + Canh rau ngót nấu thịt bằm + Cá kho/Thịt gà kho/Sườn xào chua ngọt.
- Cơm trắng + Canh bí nấu tôm + Thịt bò xào rau củ.
- Cơm trắng + Canh cải nấu tôm + Tôm rim/Đậu phụ sốt cà chua.
- Bữa tối:
- Cơm trắng + Canh xương hầm đu đủ + Thịt gà hầm củ quả.
- Cơm trắng + Canh nấm đậu phụ + Cá phi-lê rán sốt cà chua.
- Cơm trắng + Canh bí xanh nấu tôm + Thịt đậu phụ sốt cà chua.
5. Một số lưu ý quan trọng:
- Đa dạng thực phẩm: Thay đổi món ăn thường xuyên để trẻ được tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm và hương vị khác nhau.
- Chế biến phù hợp: Cắt nhỏ thức ăn, nấu mềm để trẻ dễ nhai, nuốt và tiêu hóa.
- Hạn chế đồ ngọt, đồ ăn nhanh, đồ chiên rán: Những thực phẩm này chứa nhiều đường, muối, chất béo không lành mạnh, không tốt cho sức khỏe của trẻ.
- Khuyến khích trẻ uống đủ nước: Nước rất quan trọng cho quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Tạo không khí bữa ăn vui vẻ: Không ép buộc trẻ ăn, hãy để trẻ tự quyết định lượng ăn của mình trong giới hạn cho phép. Trình bày món ăn hấp dẫn để kích thích sự hứng thú của trẻ.
- Giám sát và điều chỉnh: Theo dõi sự phát triển của trẻ (cân nặng, chiều cao) để điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp. Nếu có bất kỳ lo ngại nào về dinh dưỡng của trẻ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về dinh dưỡng cho trẻ 3 đến 5 tuổi hãy xem tại đây
Xem thêm: dinh dưỡng cho trẻ 3 đến 5 tuổi